TL;DR
De FSMA (de Belgische toezichthouder op financiële producten) verzamelde álle spelregels over “koppelverkoop” van verzekeringen in één handige praktijkgids (FSMA_2025_09, 23 mei 2025). Het document is geen nieuwe wet, maar het vertelt je wel hoe en wanneer je een verzekering nog samen met een krediet, betaalrekening of ander product mag aanbieden. In deze blogpost vind je een leesbaar overzicht plus een mini-woordenboek voor wie niet dagelijks in de compliance-lianen hangt.
1 | Drie wetboeken, één onderwerp
Laag | Voor wie? | Wat regelt ze? |
---|---|---|
Boek VI WER – “Handelspraktijken” | álle ondernemingen | Verbiedt tying (verplicht pakket) met financiële diensten, tenzij uitzondering; toetst ook of iets een oneerlijke handelspraktijk is. |
Wet Verzekeringen(IDD-omzetting) | verzekeraars & tussenpersonen | Vertelt of je een polis verplicht mag koppelen en welke info vooraf móét. |
Boek VII WER – “Kredieten” | banken & kredietmakelaars | Specifieke regels voor hypothecair en consumentenkrediet (bv. rente-korting, JKP, verzekeraar-keuze). |
Belangrijk: De Wet Verzekeringen is een lex specialis: waar ze spreekt, primeert ze op Boek VI.
2 | Tying, bundling & co in gewone mensentaal
Term | Simpel uitgelegd |
---|---|
Tying | Je moet product A + product B samen nemen. Denk aan een hypotheek waarbij de bank eist dat je de verplichte brandpolis ook bij haar sluit. |
Bundling | Producten worden in één pakket verkocht, maar je kúnt elk deel ook apart kopen. Vaak lokt de bundel met een korting. |
Oneerlijke handelspraktijk | Elke verkoops- of marketingwijze die jij als consument misleidend, agressief of onduidelijk zou vinden, en waardoor je een aankoop doet die je anders niet had gedaan. |
IDD | Europese richtlijn “Insurance Distribution”. Legt gedrags- en informatieplichten op aan àlle personen die verzekeringen verkopen. |
Nevendienst | Extra service die samen met je krediet/rek. verkocht wordt (bv. schuldsaldo-verzekering). |
Aangehecht contract | Verzekering die expliciet in de kredietakte als voorwaarde staat (schuldsaldo, brand). Niet betalen → bank kán krediet opeisbaar stellen. |
Toegevoegd contract | Spaar- of levensverzekering bij “krediet met wedersamenstelling” (tak 23 e.d.) die je kapitaal op het einde moet aanzuiveren. |
JKP (Jaarlijks Kostenpercentage) | Het “all-in”-rentecijfer dat alle gekende kosten in een krediet omzet naar een jaarpercentage – handiger om leningen te vergelijken. |
FSMA / FOD Economie | Toezichthouders. FSMA focust op financiële sector; FOD Economie bewaakt de algemene consumentenregels. |
3 | Spelregels in één schema
Hoofdproduct | Nevenproduct | Tying | Bundling | Extra eisen |
---|---|---|---|---|
Verzekering | Ander goed/dienst | Ja, mag | Ja, mag | Prijs & dekking per component tonen |
Ander goed/dienst (bv. fiets) | Verzekering | Nee | Ja | Fiets moet solo verkoopbaar blijven |
Beleggingsdienst / gestructureerde deposito | Verzekering | Ja | Ja | MiFID-info + risicobeschrijving |
Hypothecair krediet | Verzekering | Nee* | Ja | Uitzondering: aangehecht/toegevoegd contract |
Consumentenkrediet | Verzekering | Nee | Ja | Bank mag verzekeraar niet opleggen |
Betaalrekening | Verzekering | Nee | Ja | |
(Pakket)reis | Reisverzekering | Nee | Ja | Klant moet reis kunnen boeken zónder polis |
Iets visueler, vanuit de publicatie zelf:

4 | Highlights voor 2025-2026
- Nieuwe krediet-kortingsregels (1 juni 2024)
- Rente-korting moet per voorwaarde zichtbaar zijn.
- Na ⅓ looptijd mag klant gratis naar andere verzekeraar zonder verlies van korting.
- Tightere bancassurance-controle
- EIOPA waarschuwt voor hoge commissies & verplichte pakketten.
- FSMA verwacht dat banken het premie-nadeel vs. rente-voordeel uitdrukkelijk uitleggen.
- Digitale verkoop
- Geen vooraf aangevinkte boxen: klant moet actief aangeven dat hij polis wil.
- Needs-analyse blijft verplicht, ook in app of webflow.
- Roadmap 2025-2026
- Q3 2025: IT-flows klaar voor nieuwe precontractuele schema’s.
- Q4 2025: Training sales & customer-care op vernieuwde “vrije keuze”-regels.
- Jan 2026: Centraal pensioenoverzicht vervangt jaarlijkse fiches (tweede pijler) – pensioeninstellingen moeten data aanleveren via FSMA-kaders.
5 | Checklist voor compliance
- 🔍 Map al je bundels: welke combinaties verkoop je vandaag?
- 📝 Label per bundel: hoofd- vs. nevenproduct, tying/bundling, eventuele kredietvoorwaarde.
- 🛠️ Update documentgenerator: aparte prijzen, JKP, switch-datum, aangehecht contract-bijlage.
- 💬 Herschrijf scripts & webcopy: leg keuzevrijheid én voordelen helder uit.
- 🎯 Herbekijk incentives: variabele verloning mag geen druk zetten om duurder pakket te pushen.
- 📚 Train frontline: basisbegrippen + nieuwe “bewijs van vrije keuze”-rules.
- 🚦 Incident-flow: als klant klaagt over “verplichte” verzekering, moet bewijs (checkbox, paraaf) snel traceerbaar zijn.
6 | Waarom dit ertoe doet
- Reputatie: (social)-media-shaming na “verplichte” polissen treft merkvertrouwen.
- Boetes: onrechtmatig bundelen kan leiden tot nietigheid van clausule + FSMA-sancties tot €2,5 mln.
- Klantretentie: transparante pakketten verlagen uitstap na ⅓ looptijd en verhogen cross-sell later.